Biologische melkprijs
Ekopart volgt al enkele jaren, de prijsontwikkeling van de biologische melk in Nederland, op de voet.
Prijsontwikkeling 2022-2023
De bio-prijs is in 2022 ongekend gestegen. Vooral in de periode van februari. De garantieprijs van Compina groeide van januari met 51,8 ct. naar 65,2 ct. in december. Dat is 13,4 ct meer per kg melk. Daar staat tegenover dat de kosten van onder andere de het veevoer en de energie ook sterk zijn toegenomen. In 2023 is het niveau redelijk goed vastgehouden. Toch ligt de Bio-melkprijs in december ruim 7 ct. lager dan in 2022
Ook bij Eko Holland is een vergelijkbare ontwikkeling in de prijs te zien. Wel laat de prognose van de uitbetaling van Bio-melk vanaf mei een stabiel karakter zien. De BD-toeslag op de Biomelk bedraagt 5 ct.
De ontwikkeling van de gangbare garantieprijs was in 2022 met 17,5 ct sterker gestegen dan de Bio-garantieprijs. Daardoor wordt de garantieprijs van de biologische melk benadert. Ook hierbij geldt dat de kosten zijn toegenomen. Na januari 2023 heeft de prijs zich ontwikkeld naar een stabieler, doch lager niveau.
De algemene ontwikkelingen op de wereldmarkt, waaronder de energieprijzen blijven van grote invloed op de prijsontwikkeling.
Garantieprijs en prognose
Maandelijks worden door beiden; Friesland Compina en Eko-Holland, de (garantie)-prijs prognoses voor biologische melk gepubliceerd. Daarnaast krijgt “Ekopart” achteraf uit de boekhoudresultaten zicht op de werkelijk uitbetaalde melkprijs. Deze uitbetaalde prijs is niet gebaseerd op een specifieke doelstelling. Het verschil tussen beide is zichtbaar in de grafiek hieronder. Het verschil is 1,5 tot wel 3 ct per kg zijn. Dit kan komen door de gehalten vet en eiwit, de periode waarin de melk wordt geleverd, de kwaliteit van de melk en/of de nabetalingen.
Let op: garantie Friesland Campina en prognose Uitbetalingsprijs Eko Hollandprijs u niet 1 op 1 vergelijken. De garantieprijs, is exclusief nabetaling, die normaal gesproken enkele centen bedragen. Let op. De werkelijk gemiddeld uitbetaalde melkprijs in 2022 betreft feitelijk een gemiddelde van boekhoudingen 2021 en 2021-2022. De nabetaling over 2023 is nog niet zeker.
Meerjaren
De Bio garantieprijs kwam in 2022 uit op 59,5 ct per kg. In 2021 is deze hersteld naar ca 49,2 cp per kg melk. Dat is 12,2 ct meer dan vorig jaar. De voorlopige gemiddelde Bio garantieprijs 2023 is 58 ct. per kg. Daarmee is de prijs t.o.v. 2022 redelijk goed gehandhaafd.
Een zelfde beeld laat de melkprijs prognose van Eko Holland zien. Deze ligt in 2022 gemiddeld 9,38 cent hoger dan in 2021. De gemiddelde prijsprognose in april 2023 is 64 ct.
De gem. reguliere garantieprijs zat in 2021 op 37,8 ct per kg en komt in 2022 uit op ca. 55,2 ct per kg melk. Dat verschil is ca. 17,4 ct ten opzichte van vorig jaar. De gemiddelde Garantieprijs 2023 is uitgekomen op 46,3 ct. Ze laat een sterke kentering zien t.o.v. 2022. Toch ligt de garantieprijs nog ruim boven de gemiddelde prijzen in 2017-2021.
*Bron: gemiddeld uitbetaalde melkprijs zijn afkomstig van afgesloten boekhoudrapporten van bio-melkveebedrijven.
Biotoeslag
De loskoppeling van de biologische melkprijs, met die van de gangbare prijs in 2013, is voor de biologische melkveehouders heel goed uitgepakt. Deze Biotoeslag is het verschil in garantie-melkprijs tussen de biologische en de reguliere melk. Deze maakte een sterke groei door, met top in 2016 met gemiddeld ca. 18 cent. Dit illustreert de verkoopbare markt voor de biologische melk en de lage wereldmarktprijzen voor de reguliere melk in die periode. In de loop van 2017 is het verschil tussen gangbaar en biologisch, mede door de uitgevoerde prijs van weer verwerking genormaliseerd. Opvallend is dat de bio-toeslag binnen de garantieprijs de afgelopen 7 jaren, met uitzondering van 2022 een uiterst stabiel karakter laat zien, .
Marktperspectief omschakelaars
De markt voor biologische blijft toch klein van omvang. Jaarlijks kunnen een beperkt aantal bedrijjven, na omschakeling, instromen. Geschat wordt dit op ca. 10%. voor vervanging en groei. De ruimte begin 2022 voor nieuwe omschakelaars, werd voor een groot deel weer ingevuld 2022.
De actie van Plus-supermarkt, biedt een goed perspectief om het marktaandeel te vergroten. Wel zijn er zorgen voor de toekomstige prijs zal moeten betalen.
Welke perspectieven de Green Deal vanuit de Europese Unie voor markt en de omschakeling biedt is niet onduidelijk. Wel merkt Ekopart dat de omschakeladvies-vraag begin van deze winter toenam. Het lijkt erop dat bedrijven zich nav het stikstof-debat zich sterker beginnen te oriënteren.
De markt kijkt ondertussen met een ruim vertrouwen naar de toekomst. Friesland Campina geeft aan dat ze de komende jaren verwachten ca 50 miljoen liter Bio-melk per jaar extra kunnen ontvangen. Ook Eko Hollanf heeft aangegeven ongeveer eenzelfde hoeveelheid melk voor volgend jaar te kunnen afnemen. Vraag is natuurlijk of beiden (deels) in dezelfde vijver vissen.
Inmiddels is bekend geworden dat de derogatie naar 2027 wordt afgebouwd. Tesamen met GLB-goud voor Bio lijkt dit meer een meer aanleiding te geven voor een toenemende interesse voor omschakeling. Immers een huidig intensief niveau zal te meken krijgen met hoge mestafzetkosten en extra aankoop van kunstmest.
(update 12-2023)